การศึกษาการประยุกต์หลักเบญจศีลเบญจธรรมเพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียน โรงเรียนบ้านคำข่า อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี มีวัตถุประสงค์คือ ๑) เพื่อศึกษาหลักเบญจศีลเบญจธรรม ในพุทธศาสนาเถรวาทเพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม ๒) เพื่อศึกษาสภาพการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนหลักเบญจศีลเบญจธรรมเพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของโรงเรียน และ๓) เพื่อศึกษาการประยุกต์หลักเบญจศีลเบญจธรรมเพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียน การศึกษานี้ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการศึกษาเอกสารและภาคสนามด้วยการสัมภาษณ์ผลการวิจัยพบว่า  

               ๑) เบญจศีลเบญจธรรมเป็นธรรมคู่กันส่งเสริมเกื้อหนุนซึ่งกันและกัน กล่าวคือเมื่อมีศีลแล้วต้องมีธรรม  เบญจศีลเป็นหลักธรรมที่ควรงดเว้น เบญจธรรมเป็นหลักธรรมที่ควรปฏิบัติ เบญจศีลเบญจธรรมเป็นหลักธรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมขั้นพื้นฐานในการดำเนินชีวิตของมนุษย์ทำให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์และส่งผลที่ดีต่อสังคม  

                ๒) การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนหลักเบญจศีลเบญจธรรมเพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของโรงเรียนบ้านคำข่า ๑) ผู้บริหารและครูได้ให้ความสำคัญการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ด้วยการเข้ารับการอบรมพัฒนานำความรู้ความสามารถมาประยุกต์ใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาบูรณาการกับการเรียนการสอนกิจกรรมตามโครงการต่าง ๆ มีการปรับปรุงภูมิทัศน์เป็นโรงเรียนวิถีพุทธ ๒) ผู้บริหารและครูเป็นแบบอย่างที่ดีในการดำเนินชีวิต ๓) สนับสนุนส่งเสริมชุมชนมีส่วนร่วมวางแผนการดำเนินงาน การพัฒนาปรับปรุงโรงเรียน ร่วมเป็นวิทยากรในการอบรมนักเรียน ๔)กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม เช่น กิจกรรมการเข้าค่ายคุณธรรม การบวชสามเณรภาคฤดูร้อน กิจกรรมพานักเรียนเข้าวัดในวันสำคัญทางพุทธศาสนา กิจกรรมสำคัญของชุมชน การนำนักเรียนไปแหล่งเรียนรู้ และ ศาสนสถานที่สำคัญในชุมชน การศึกษาขนมธรรมเนียมประเพณีศิลปวัฒนธรรมในทางพระพุทธศาสนา

๕) ด้านนักเรียนมีการเลือกตั้งผู้แทนนักเรียนด้วยความโปร่งใส บริสุทธิ์เป็นไปตามหลักประชาธิปไตย เพื่อเป็นคณะกรรมการนักเรียนและได้มีส่วนร่วมดำเนินกิจกรรมของโรงเรียนทุกกิจกรรม

               ๓) การประยุกต์หลักเบญจศีลเบญจธรรมเพื่อส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนบ้านคำข่า โดยใช้กิจกรรมส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมบูรณาการกับทุกสาระการเรียนรู้ การเป็นแบบอย่างที่ดี ชุมชนมีส่วนร่วมกิจกรรม สื่อการเรียนการสอนที่หลากหลายเพื่อให้นักเรียนมีความรู้ความเข้าใจการปฏิบัติตามหลักเบญจศีลเบญจธรรม รู้บุญบาป คุณโทษ ชั่วดี ความมีเมตตากรุณา ตั้งอยู่ในความไม่ประมาท มีความรู้ความเข้าใจข้อควรละเว้นคือเบญจศีลและข้อควรปฏิบัติคือเบญจธรรม ซึ่งเป็นคุณธรรมจริยธรรมขั้นพื้นฐานในการดำเนินชีวิตของมนุษย์คือ ๑) ปาณาติปาตา เวรมณี คืองดเว้นจากการฆ่าสัตว์ นักเรียนมีความเมตตา ช่วยเหลือครอบครัว เพื่อนและสัตว์เมื่อมีโอกาส ด้วยการช่วยผู้ปกครองหาอาหารและให้อาหารสัตว์เลี้ยง  มีจิตสำนึกไม่ทำร้ายตนเอง ผู้อื่นและสัตว์อื่น ๒) อทินนาทานา เวรมณี คือ นักเรียนมีความมุ่งมั่นในการเรียน ไม่ลอกการบ้านเพื่อน ส่งการบ้านทันเวลา เก็บสิ่งของมีค่าได้ไม่ว่าในโรงเรียนหรือนอกโรงเรียนก็จะนำส่งครูหรือชุมชนเพื่อหาเจ้าของทรัพย์สิน มีความซื่อสัตย์ มีวินัยในตัวเอง รู้จักเก็บออมและหารายได้ระหว่างเรียน ๓) กาเมสุมิจฉาจารา เวรมณี คือ นักเรียนเคารพและให้เกียรติครอบครัว ครู เพื่อน ไม่ล้อเลียนเพื่อนต่างเพศหรือเพศเดียวกัน เมื่อมีปัญหาอุปสรรคก็จะร่วมกันแก้ไข หากไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้ก็ขอคำปรึกษาจากครู ผู้ปกครอง หรือชุมชนซึ่งได้รับความร่วมมือด้วยดีเสมอ ข้อปฏิบัติของนักเรียนคือ มีความสำรวมทางกาย วาจา และใจ ๔) มุสาวาทาเวรมณี คืองดเว้นจากการพูดไม่จริงนักเรียนมีข้อตกลงในโรงเรียนว่าต้องพูดจาสุภาพไพเราะ ไม่ทะเลาะกัน ไม่ส่งเสียรบกวนในโรงเรียน ๕) สุราเมรยมัชชปมาทัฏฐานา เวรมณี คืองดเว้นจากการเสพของมืนเมาทุกชนิด นักเรียนทราบโทษของการเสพสิ่งเสพติด มีการร่วมรณรงค์ต้านสิ่งเสพติด ข้อปฏิบัติได้คือเลือกบริโภคสิ่งที่เป็นประโยชน์ไม่ฟุ่มเฟือยและดำเนินชีวิตด้วยด้วยความไม่ประมาท  

                ด้านปัญหาและอุปสรรคบางอย่างในโรงเรียน เช่นนักเรียนที่มาจากครอบครัวแตกแยก  ความก้าวหน้าของเทคโนโลยีทำให้เด็กติด เป็นทาสของเครื่องสื่อสมัยใหม่หรือเสพไม่เป็น มีอบายมุขอยู่ในชุมชน ได้แก้ด้วยการจัดกิจกรรมการสอนซ่อมเสริม การเข้าค่ายคุณธรรมภาคฤดูร้อน ให้ความรู้ความเข้าใจและมีส่วนร่วมกิจกรรมทางพุทธศาสนาอย่างสม่ำเสมอ รวมทั้งผู้ใกล้ชิดให้ความเป็นกัลยาณมิตร การหมั่นให้ความรู้ความเข้าใจหลักเบญจศีลเบญจธรรมจะช่วยส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนในการดำเนินชีวิตประจำวัน กิจกรรมประสบผลสำเร็จได้จากความร่วมมือของชุมชนที่ให้เห็นความสำคัญและให้การสนับสนุนส่งเสริม 

ดาวน์โหลด