สารนิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์คือ ๑) เพื่อศึกษาการมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนวัดไร่ขิงวิทยา จังหวัดนครปฐม ๒) เพื่อเปรียบเทียบความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อการมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนวัดไร่ขิงวิทยา จังหวัดนครปฐม โดยจำแนกตามปัจจัยส่วนบุคคล ๓) เพื่อศึกษาปัญหา อุปสรรค และข้อ เสนอแนะเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนวัดไร่ขิงวิทยา จังหวัดนครปฐม โดยกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายโรงเรียนวัดไร่ขิงวิทยา จังหวัดนครปฐม จำนวน ๓๐๒ คน โดยเป็นการวิจัยแบบใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี ประกอบด้วยการวิจัยเชิงปริมาณและการวิจัยเชิงคุณภาพ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานทดสอบสมมติฐานการวิจัยโดยใช้การวิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว และการวิเคราะห์ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญจำนวน ๗ ท่าน โดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหา

         ผลการวิจัยพบว่า

         ๑. นักเรียนมีความคิดเห็นต่อการมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนวัดไร่ขิงวิทยา จังหวัดนครปฐม โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก โดยมีค่าเฉลี่ย  (= ๔.๐๖) และเมื่อจำแนกเป็นรายด้าน พบว่า นักเรียนมีความคิดเห็นต่อการมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนวัดไร่ขิงวิทยา จังหวัดนครปฐม อยู่ในระดับมากทุกด้าน โดยที่มีส่วนร่วมสูงสุดคือ ด้านการรับผลประโยชน์ มีค่าเฉลี่ย ๔.๑๓ และที่มีส่วนร่วมต่ำสุดคือ ด้านการดำเนินงาน มีค่าเฉลี่ย ๓.๙๗

         ๒. ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นของนักเรียนที่มีต่อการมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนวัดไร่ขิงวิทยา จังหวัดนครปฐม จำแนกตามปัจจัยส่วนบุคคล โดยการทดสอบสมมติฐานพบว่า นักเรียนที่มี เพศ จำนวนครั้งเข้าค่ายอบรมคุณธรรมจริยธรรม แตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อการมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ ๐.๐๕ จึงยอมรับสมมติฐานที่ตั้งไว้ ส่วนนักเรียนที่มีอายุ ระดับชั้นเรียน วุฒิธรรมศึกษาแตกต่างกัน มีความคิดเห็นต่อการมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม ไม่แตกต่างกัน จึงปฏิเสธสมมติฐานที่ตั้งไว้

         ๓. ปัญหา อุปสรรค และข้อเสนอแนะต่อการมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนวัดไร่ขิงวิทยา จังหวัดนครปฐม พบว่า ผู้ที่ตัดสินใจเกี่ยวกับการกำหนดแนวทางการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมส่วนมากเป็นบุคลากรในสถานศึกษา พระสงฆ์ขาดแรงจูงใจในการสอน พระสงฆ์ที่ทำหน้าที่ส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมมีจำนวนน้อย ขาดการประสานงานระหว่างวัดกับสถานศึกษา แนวทางส่งเสริมการมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ในการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนโรงเรียนวัดไร่ขิงวิทยา จังหวัดนครปฐม พบว่า สถานศึกษาควรนิมนต์พระสงฆ์มาร่วมกำหนดการกำหนดแนวทางการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม ควรปลูกจิตสำนึกแก่ผู้ปฏิบัติงานเกี่ยวกับการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมให้ทุ่มเทกำลังกายและกำลังสติปัญญา ด้วยการเข้ามีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาการขาดคุณธรรมจริยธรรมด้วยความเต็มใจ สถานศึกษาควรมีส่วนร่วมในการเสนอแนะและสรรหาพระสงฆ์ที่มีความรู้ความสามารถโดยการนิมนต์เข้ามาสอนอย่างสม่ำเสมอ และวัดกับสถานศึกษาควรจัดการประชุมร่วมกัน เพื่อหาแนวทางการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม และร่วมกันหาแนวทางแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น