บทคัดย่อ

        วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา๑) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของสามเณรในพระพุทธศาสนา ๒) เพื่อศึกษาแนวทางการดำเนินชีวิตของสามเณรในคัมภีร์
ธัมมปทัฏฐกถา ๓) เพื่อศึกษาแนวทางการบรรลุธรรมของสามเณรในคัมภีร์ธัมมปทัฏฐกถา การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร จากการศึกษาพบว่า

คำว่า “สามเณร” ในพระพุทธศาสนาเป็นคำเรียกตามบาลี หมายถึง กุลบุตรผู้มีอายุยังไม่ครบ ๒๐ ปีบริบูรณ์ โดยการรักษาศีล ๑๐ สามเณรรูปแรกในพระพุทธศาสนา คือ สามเณรราหุล การบรรพชาอุปสมบทในพระพุทธศาสนามี ๘ รูปแบบ ได้แก่ เอหิภิกขุอุปสัมปทา เป็นต้น แต่ความเป็นสามเณรได้รับการบรรพชาด้วยติสรณคมนูปสัมปทา

จากการศึกษาแนวทางการดำเนินชีวิตของสามเณรในคัมภีร์ธัมมปทัฏฐกถาพบว่า สามเณรแต่ละรูปได้บำเพ็ญเพียรบารมีแตกต่างกัน บางองค์เกิดในตระกูลสามัญชนทั่วไป บางองค์เกิดในตระกูลเศรษฐี เกิดความเลื่อมใสจึงบรรพชาในพระพุทธศาสนาโดยมีเหตุจูงใจแตกต่างกัน เช่น มหาปันถก ไปฟังธรรมพร้อมกับตาเสมอ เมื่อฟังเป็นประจำก็อยากบวช จึงขออนุญาตตา ตาก็อนุญาตให้บวช แล้วไปกราบทูลให้พระพุทธองค์ทรงทราบ พระพุทธเจ้าจึงทรงมอบให้ภิกษุถือบิณฑบาตเป็นวัตรรูปหนึ่งเป็นผู้ให้บรรพชา มหาปันถกได้ตั้งใจเรียนพุทธวจนะจนแตกฉาน พออายุครบ ๒๐ ปี ก็อุปสมบทเป็นภิกษุ เมื่ออุปสมบทแล้วปฏิบัติจนบรรลุปาวจรฌาน ๔ ออกจากองค์ฌานแล้วได้เจริญวิปัสสนาจนบรรลุอรหัตตผล ภายหลังได้รับตำแหน่งเอตทัคคะจากพระพุทธเจ้าว่าเป็นผู้เลิศกว่าภิกษุทั้งหลายทางผู้เจริญวิปัสสนา

ด้านการศึกษาปฏิบัติเพื่อบรรลุธรรมพบว่า แต่ละท่านได้เคยสั่งสมบารมีมาในอดีตชาติ แล้วระลึกชาติถึงพระพุทธเจ้าที่ตนเคยพบในอดีตและนึกถึงบุพกรรมที่ตนเคยทำมาในอดีต ก็สามารถบรรลุธรรมก่อนออกบวช บางรูปมีอินทรีย์สมบูรณ์ถึงพร้อมด้วยอธิมุตติ เมื่อพิจารณาตามที่พระอาจารย์สอน จึงได้บรรลุธรรมในขณะปลงผม บางรูปมีปัญญาแก่กล้าพิจารณาไตร่ตรองมาก จึงได้บรรลุธรรมในขณะบวชเป็นสามเณร บางรูปได้บรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์หลังจากอุปสมบทเป็นภิกษุ ทุกรูปมีภาวะที่เป็นกำลังหนุนให้บรรลุธรรม

ดาวน์โหลด